PRATİK ENERJİ MÜHENDİSLİK
ELEKTRİK TESİSATI PERİYODİK KONTROLÜ
Elektrik İç Tesisatı Periyodik Kontrolü Dayanağı Nedir?
Elektrik İç tesisatı periyodik kontrolü, mevcut yapınızın elektrik tesisat yönteminin; yönetmeliklere, standartlara uygunluğunu denetler. Denetlemenin akabinde, bu sisteme özel bir Elektrik iç tesisatı raporu, muayene personeli tarafından hazırlanır. Bu rapor, tesisinizin güvenliği hakkında size bilgi verir. Tesislerinizin sağlığı ve güvenliği için, elektrik tesisatınızın kontrolünü en az yılda 1 kez yaptırmakla yükümlüsünüz.
Elektrik iç tesisatı periyodik muayenesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre iş veren tarafından yaptırılması zorunludur. İşveren bu muayeneyi kendisi yaptırır veya konunun uzmanı çalışanını bu muayenenin yaptırılması ve takibi konusunda görevlendirir. Kontrollerin ne kadar süre ile yaptırılacağı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre belirlenmektedir. Bu yönetmelikte elektrik tesisatı periyodik muayenesinin en az yılda 1 defa yaptırılması gerektiği yazmaktadır. Bunun yanı sıra bazı durumlarda bu süre daha da düşürülebilmektedir. Örneğin tesisatta kapsamlı bir değişiklik olması durumunda bu muayene tekrarlanmalıdır. Ayrıca işveren gerekli gördüğü taktirde bu süreyi daha da kısa tutabilmektedir.
Elektrik Tesisatı Kontrolü Kimler Tarafından Yapılır?
Elektrik iç tesisatı kontrolünün kimler tarafından yapılacağı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde net bir şekilde ifade edilmektedir. Bu kontrol, elektrik mühendisleri, elektrik-elektronik mühendisleri, elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılabilmektedir. Bu muayene yetkisi 1kv ve daha düşük gerilime sahip tesisatlar için geçerlidir.
Kontrollerin yapılması için bu kişilerin sadece diploması yeterli değildir. Aynı zamanda bakanlık tarafından yetkilendirilmiş olması, yani EKİPNET belgesine sahip olması gerekmektedir. Bu belge olmadan periyodik kontrol yapılamamaktadır. Ayrıca uzman mühendisin, Emo tarafından düzenlenen “1kV üstü ve 1kV altı Topraklama Yetkilendirme Belgesi” ile “Elektrik İç Tesisleri Denetimi Ve Raporlaması Yetkilendirme Belgesi” vesikalarına sahip olması, uzmanın yetkinliğini göstermektedir. Bu belgeler de, kontrolü uzman kişilere yaptırmak isteyen kuruluşların aradığı kriterler arasına girebilmektedir. Bizim uzman kadrolarımıza bu belgeler mevcuttur.
Elektrik İç Tesisatı Periyodik Kontrolü Neleri İçermelidir?
Elektriksel kontroller yapılırken öncelikle Elektrik Panosu ve Topraklama tesisatına bakılır. Mevcut tesisteki ana elektrik panoları, tali ve dağıtım panoları kontrol edilmektedir. Sistemdeki prizler, makineler, eş potansiyel dengeleme elemanlarının topraklama ölçümü yapılır. Yani Elektrik Tesisatı Gözle Kontrol ve Fonksiyon Testleri ile AG Topraklama Tesisatı Kontrolü yapılır. Elektrik tesisatı kontrolü kapsamında yapılacaklar ve tesiste bulunduğu taktirde yapılması gereken diğer kontroller şunlardır:
- Elektrik Panoları Kontrolü
- Alçak Gerilim Topraklama Tesisatı Kontrolü
- Yıldırımdan Korunma (Paratoner) Tesisatı Kontrolü
- Jeneratör Kontrolü
- Yangın Algılama Ve Uyarı Sistemleri Kontrolü
- Katodik Koruma Ölçümü Kontrolü
- Akümülatör Kontrolü
- Transformatör 1-36 kV (YG) Gözle Kontrol Ve Topraklama Tesisatı Kontrolü
Bu ekipmanların bazıları ihtiyaç halinde kullanılırken, bazıları da yine ilgili yönetmeliklere göre, şartlar gerektirdiği taktirde kullanılması zorunludur.
Elektrik İç Tesisatı Raporu Nedir?
Elektrik iç tesisatı raporu, denetime gelen muayene personeli tarafından tesisin uygunluğunu denetleyen uygunluk belgesidir. Muayene görevlisi bir tesis için öncelikle 2 temel rapor düzenler. Bu raporlar, Elektrik Tesisatı Gözle Kontrol ve Fonksiyon Testleri Periyodik Kontrol Raporu İle AG Topraklama Tesisatı Periyodik Kontrol Raporudur. Bu rapor düzenlenmeden önce kontroller yapılırken; Tesisteki elektrik panoları, kablo taşıma kanalları, topraklama tesisatı için de prizler, makine gövdeleri ve potansiyel dengeleme elemanları üzerinden ölçümler yapılır. Elektrik panoları kontrollerinde; tesisat yönteminin doğruluğuna, dolaylı dokunmaya karşı alınan önlemlerin yeterlilik kontrolü, kaçak akım testlerinin çalışma ve uygun açma akımı ve açma süresi testi, termal kamera ile iletken ve cihazlarda ısınma kontrolü, iletkenlerin akım taşıma kapasiteleri ve cihazların kısa devre kesme kapasitelerinin uygunluğuna bakılmaktadır.
Topraklama tesisatı kontrollerinde ise; doğrudan dokunmaya karşı koruma olarak topraklama hattının tesis edilmesi, topraklama kesitlerinin uygunluğu ve koruma düzeyinin yeterliliğine bakılmaktadır. Bu kontrollerde Sahada çokça karşılaştığımız bir durumdan örnek verelim. Elektrik panolarında, termal kamera ile kontrol yaptığımızda kablolara ısınma görmekteyiz. Özellikle 70 derecenin üstündeki ısınmaların olduğu panolar riskli kabul edilmektedir. Sahada karşılaştığımız bu durumda ısınma noktalarını işletmeye söyleyerek gerekli düzeltmeleri istiyoruz.
Elektrik Tesisatı Muayene Öncesi Yapılması Gereken Hazırlıklar
Elektrik tesisatı yaptırmadan önce, ön hazırlık yapabilir, muayeneden önce sisteminizi hazır hale getirebilirsiniz. İlk defa periyodik kontrol yaptıracaksanız, gelecek olan periyodik kontrol firmasından, başlıca gereken tedbirleri alabilir, sisteminizi muayene daha hazır hale getirebilirsiniz. Daha önceden periyodik kontrol yaptırdıysanız, 1 sene geçerli raporunuzu kontrol edebilir, sistemde herhangi bir değişiklik olup olmadığını gözle kontrol edebilirsiniz.
Muayene personeline nezaret etmek için işletmenizi tanıyan bir elektrik personeli görevlendirmeniz, elektrik kontrolleri yapılırken daha hızlı ve sağlıklı bir sonuç almanızı sağlar. Çünkü eşlik edecek personel ekipmanların yerlerini, isimlerini, yollarını ve ulaşılamayan bilgileri daha hızlı bir şekilde aktarabilir.
Periyodik Muayene öncesi yapılması gereken bir diğer şey ise İSG katip üzerinden Hizmet sözleşmesi oluşturmaktır. İşveren veya işveren vekili tarafından İSG Katip uygulaması üzerinden işletme ile periyodik kontrol firması arasında hizmet sözleşmesi yapılması zorunludur. Bu sözleşme, periyodik kontrol yapılacak olan tarih aralığını, periyodik kontrol yapılacak firmayı, muayene personelini ve kontrolü yapılacak iş ekipmanlarını belirler. Hizmet sözleşmesi, işletme tarafından düzenlendikten sonra, sistem üzerinden muayene personelinin onayına sunulur. Muayene personeli onayladıktan 1 gün sonra kontrolleri yapabilmektedir. Dolayısıyla muayene yapılacak tarihten en az 1 gün önce sözleşme yapılıp onaylanmalıdır.
Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrolü Yapan Firmalar
Elektrik tesisatı periyodik kontrolü, iş ekipmanları arasında yapılması gereken en önemli muayenelerden biridir. Bir tesisin elektrik aksamı, can ve mal güvenliği açısından çok önemli pozisyondadır. Dolayısıyla bu ekipmanın kontrolleri de alanında uzman ekipler tarafından yapılmalıdır. Kontrolünü yaptığımız bazı firmalara sunulan eski raporları incelediğimizde, tamamıyla uygun olmayan tesisler için uygun rapor düzenleyen firmalar görüyoruz. İşletmenizin sağlıklı ve güvenli çalışması için elektriksel kontrollerde iyi bir muayene firması seçmelisiniz. Uzman kadromuz ve sektördeki deneyimlerimiz ile sizlerin güvenliğini önemsiyoruz. Bizler ile iletişime geçerek muayene için randevu oluşturabilirsiniz.